Motyw ars moriendi

Ars moriendi (sztuka umierania) tudzież ars bene moriendi (zdolność dobrego umierania) to jeden z ważniejszych motywów w sztuce średniowiecza. Aby uzyskać zbawienie, trzeba było sfinalizować istnienie w godny sposób. Nawet powstawały zbiory wskazówek dla umierających, które miały pozwolić na wstęp do Niebios. Najczęściej były one przyozdobione odmiennymi ilustracjami, przedstawiającymi np. utarczkę aniołów z diabłami nad łożem umierającego. 

Motyw ars moriendi pojawiał się także w dziełach fabularyzowanych, np. w „Pieśni o Rolandzie”. Utwór ten zawiera bogatą warstwę dydaktyczną. Pokazuje piękną śmierć rycerza, pełną glorii i chwały, który umiera godnie według zasad ars moriendi.

Cechy przestrzegania przez Rolanda ars moriendi :

•             Męstwo bohatera – umiera z twarzą zwróconą w stronę wrogów

•             Pożegnanie ze swoim rynsztunkiem, cudownym mieczem Durendalem.

•             Przywiązanie Rolanda do ojczyzny – przed śmiercią rycerz myśli o „słodkiej Francji”.

•             Roland na początku kładzie się twarzą do ziemi, jakby chciał odprawić publiczną pokutę.

•             Rycerz bije się w piersi, wyznaje swoje winy, robi rachunek sumienia ze swojego życia.

•             Wyciąga do nieba swoją rękawicę – jest to symbol oddania hołdu lennego Bogu, Roland                      uznaje się wasalem Boga.